Opis systemu Powernet - sterowanie poprzez sieć 230V
Odmianą systemu KNX/EIB jest PowerNet. Pozwala on na funkcjonowanie systemu
zgodnego z KNX/EIB w budynkach, w których jest już ułożona instalacja elektryczna. Od
strony instalacji system ten jest zatem podobny do X10. Jego możliwości,
funkcjonalność oraz wygląd urządzeń są jednak zgodne z KNX/EIB, co czyni PowerNet
idealnym systemem dla domów już wykończonych.
Systemy automatyki budynków wykonane w technologii KNX/EIB stale zdobywają na naszym
rynku nowych zwolenników. Nowym impulsem do jeszcze szybszego przyjęcia się w Polsce
systemów KNX/EIB jest rozszerzenie standardu o drugie, obok oddzielnego przewodu
magistralnego, medium transmisyjne - istniejącą w każdym budynku sieć zasilającą.
Takie systemy, nazywane Powernet KNX/EIB, pojawiły się na rynku elektroinstalacyjnym w 1998
roku i natychmiast zdobyły popularność.
Możliwość wzajemnej komunikacji za pośrednictwem już istniejącej sieci
zasilającej otwiera przed systemami KNX/EIB nowe obszary rynku. Wszędzie, gdzie w
istniejących budynkach nie można z różnych względów położyć dodatkowego przewodu
magistralnego, wykorzystanie istniejącej sieci 230/400 V stwarza zupełnie nowe
perspektywy. Montaż komponentów KNX/EIB możliwy jest nawet w trakcie użytkowania
instalacji, co jest olbrzymią zaletą zarówno dla lokatorów mieszkań jak i dla
właścicieli i użytkowników biur, hoteli, budynków użyteczności publicznej.
Transmisja
Aby zapewnić niezawodną transmisję danych po linii zasilającej zastosowano
całkowicie nową procedurę komunikacji (całkowicie nowy protokół komunikacji w
warstwie fizycznej.). Gwarantuje ona dużą pewność transmisji we wszystkich typowych
dla linii zasilających warunkach. Technikę tą oznaczamy skrótowo SFSK (Spread
Frequency Shift Keying). Jej główną cechą jest transmisja sygnałów na 2 różnych
częstotliwościach Porównywanie odebranych sygnałów ze wzorcem i wyrafinowana
procedura korekcji błędów umożliwiają poprawny odbiór w przypadku wystąpienia
zakłóceń i utraty części informacji. Gdy urządzenie odbiorcze stwierdzi poprawność
otrzymanego telegramu wysyła do nadawcy potwierdzenie odbioru. Kończy to transmisję.
Jeżeli nadawca nie otrzyma potwierdzenia transmisja zostaje powtórzona. Pomimo tej
całej, nastawionej na niezawodność, procedury przesłanie telegramu trwa przeciętnie
ok. 130 ms. Prędkość transmisji wynosi 1200 bitów/s. Wykorzystywane częstotliwości
to: 105,6 kHz (logiczne '0') i 115,2 kHz (logiczne '1'). Poziom transmisji: 116 dB
Funkcje (sterowanie zdalne i lokalne)
Wszystkie komponenty systemu KNX/EIB Powernet komunikują się między sobą za
pośrednictwem istniejącej sieci zasilającej 230 / 400 V. Telegramy wysyłane są w
dowolne miejsce w sieci. W przypadku odebrania rozkazu następuje potwierdzenie odbioru.
Urządzenia do montażu natynkowego i podsufitowego posiadają dodatkowe wejścia
umożliwiające ich lokalne sterowanie przy użyciu konwencjonalnych przycisków.
Urządzenia
W systemie Powernet KNX/EIB urządzenia będące połączeniem aktorów (włączniki,
ściemniacze) i sensorów (przyciski, czujniki) mają o wiele większe znaczenie
niż ich odpowiedniki w typowym KNX/EIB (wydzielona magistrala). Systemy KNX/EIB wykorzystujące
do transmisji sieć zasilającą wybieramy wtedy, gdy chcemy uniknąć prac instalacyjnych
i mamy już do dyspozycji konwencjonalną instalację. Nieinwazyjny montaż sensorów jest
sprawą łatwą - wkładamy je do istniejących puszek w miejsce wyłączników lub
gniazd. W przypadku aktorów w miejscu montażu (np. przy lampie lub w rozdzielnicy)
musimy przerwać linię zasilającą. Dlatego naturalnym miejscem dla aktora w systemie
Powernet KNX/EIB wydaje się puszka w której ta linia już wcześniej była przerywana.
Zestaw narzędzi potrzebnych do instalacji i uruchomienia kompletnego systemu sterowania
ogranicza się wtedy do śrubokrętu i komputera. Dla systemu Powernet opracowano
podtynkowe aktory załączające 1- i 2-kanałowe, aktory ściemniające oraz sterowniki
żaluzji. W zakresie funkcjonalności i wyglądu urządzenia widoczne w budynku (nieukryte
w szafie rozdzielczej) są zgodne z urzdzeniami dla typowego KNX/EIB.
Ograniczenia
Niezależnie od funkcji realizowanych przez dany system Powernet KNX/EIB poruszamy się
zawsze w ograniczonym przestrzennie obszarze. Może to być:
- Wydzielona instalacja za licznikiem w domach jednorodzinnych lub mieszkaniach
- Instalacje w obiektach przemysłowych lub administracyjnych
Należy uważać na urządzenia będące potencjalnym źródłem zakłóceń, takie jak:
- Prostowniki
- Telefony bezprzewodowe
- Elektroniczne transformatory
- Elektroniczne zapłonniki
Używanie powyższych urządzeń nie wyklucza prawidłowego działania systemu Powernet
KNX/EIB. Doświadczenia praktyczne pokazują, że zakłócenia emitowane przez transformatory
i zapłonniki silnie zależą od prawidłowej ich instalacji.
Nie należy stosować transmisji po linii zasilającej w przypadkach:
- Sieci w obiektach przemysłowych z podłączonymi silnikami dużej mocy, dźwigami,
automatami spawalniczymi bez układów kompensujących zakłócenia
- Sieci nie spełniających wymaganych parametrów: 230 V +/- 10%, 50 Hz +/- 1%
- Linii transmisyjnych przechodzących przez transformatory
- Sieci już wykorzystywanych przez inne systemy transmisji danych w paśmie 95-125 kHz
- Monitorowania i kontroli urządzeń związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa np.
systemów podtrzymujących lub ratujących życie w szpitalach, systemów
przeciwpożarowych
Paweł Maruszyński
ABB Industrial Components
Za mało wiedzy? Znacznie więcej znajdziesz w poradnikach. Kliknij tu i poznaj je!
Chcesz wiedzieć więcej o nowoczesnych instalacjach? Zapisz się na darmowy poradnik.
Dodaj komentarz:
Komentarze: