Wizualizacja systemu KNX/EIB

W dużych budynkach czy zakładach przemysłowych oraz w złożonych systemach instalowanych w mniejszych obiektach racjonalna staje się potrzeba kontroli, sterowania i zarządzania z poziomu komputera pracy całego systemu. Do tego celu niezbędny jest program komputerowy, który potocznie nazywa się „wizualizacją”. Oprogramowanie wizualizacyjne nie występuje w postaci standardowej, lecz jest indywidualnie przygotowywane przez firmy zajmujące się wdrażaniem systemów automatyzacji. Każde oprogramowanie opiera się jednak na tej samej zasadzie, która polega na przypisaniu odpowiednim elementom wykonawczym bądź sygnalizacyjnym odpowiednich adresów fizycznych oraz połączeniu z magistralą systemową.

Każdy system informatyczny zawiera bibliotekę łączników, odbiorników oraz elementów sygnalizacyjnych takich jak: lampki, wskaźniki temperatury czy stany łączników. Umieszcza się je na uprzednio przygotowanym podkładzie. Podkład ten powinien odzwierciedlać daną część czy dany element budynku, może to być zeskanowany rysunek lub zdjęcie, lub też inny obraz w postaci tzw. bitmapy. Formaty plików, które mogą być wykorzystywane zależą od producentów oprogramowania. Standardowym plikiem, który na pewno można zastosować we wszystkich wizualizacjach jest plik z rozszerzeniem .bmp. Wstawiając odpowiednie bloki przypisuje im się grupy i adresy z projektu, tak aby odzwierciedlały możliwe stany tych urządzeń zgodnie z rzeczywistością. Jeśli np. wstawiamy lampę, to musimy przypisać jej wszystkie grupy adresowe zadeklarowane w projekcie do obiektu załączającego tą lampę. Podobnie należy postąpić w przypadku innych elementów. Po stworzeniu projektu należy go skompilować i sprawdzić jego poprawność działania w stanie „online” poprzez podłączenie komputera do instalacji systemowej. Obsługujący program ma do dyspozycji tylko te opcje czy informacje, jakie chcieliśmy i „zainstalowaliśmy” mu w projekcie. Możemy też pewne funkcje uzależnić od haseł użytkownika na różnym poziomie. Program wizualizacyjny może również rejestrować wybrane zdarzenia lub zapisywać co pewien czas stan łączników i wyjść. Daje to możliwość późniejszej kontroli zdarzeń w wypadku jakiejś awarii.

Zastosowanie wizualizacji pracy inteligentnych instalacji elektrycznych wydaje się niezbędne dla dużych budynków, szpitali, biurowców czy hoteli. W takich budynkach wszystkie funkcje sterownicze i kontrolne powinny być skoncentrowane w jednym miejscu, np. w portierni lub w centrum dyspozytorskim.

Oprogramowanie wizualizacyjne pozwala na sterowanie i nadzór nad całym obiektem. Umożliwia ogarnięcie całej instalacji jednym spojrzeniem. Jest ono proste do zainstalowania i programowania. Umożliwia również graficzne przedstawienie na monitorze komputera każdego pomieszczenia i każdej kontrolowanej instalacji, przejrzyście i dokładnie. Służy do rutynowej kontroli i jako system ostrzegawczy. Mniejsze możliwości wizualizacyjne oferują takie urządzenia jak tablice: meldunkowe, sygnalizacyjne, synoptyczne i wskaźnikowe oraz wyświetlacze ciekłokrystaliczne InfoDisplay.

Wizualizacja jest ekonomiczna także w zakresie wykonania w obiektach przemysłowych, ponieważ na monitorze kierownika zakładu pokazuje kontrolowane wielkości pomiarowe, takie jak: przepływ, temperaturę chłodziwa, ciśnienie oleju, itp. Pozwala to na zaoszczędzenie w ciągu roku pokaźnych kwot na eksploatacji budynku, jak i na płacy personelu kontrolnego.

Jednak w czasach obecnych pracuje niewiele profesjonalnych systemów informatycznych do wizualizacji wspomagających zarządzanie i nadzór nad budynkiem. Spowodowane jest to tym, że rozwój budynków wyposażonych w inteligentne instalacje elektryczne poszedł w stronę małych, a nie dużych obiektów. Budując domki jednorodzinne czy rezydencje, inwestorzy kierują się komfortem i bezpieczeństwem, a nie oszczędnością wynikającą z kosztów ponoszonych na eksploatację. W takich budynkach bardziej celowe wydaje się zastosowanie wyświetlacza InfoDisplay, który może być wykorzystany w podobny sposób co profesjonalny system informatyczny do wizualizacji, a nie potrzebuje do pracy komputera typu PC oraz monitora. Natomiast dla większych budynków, jak szpitale, biurowce czy hotele, zastosowanie profesjonalnego systemu informatycznego do wizualizacji pracy budynku wydaje się niezbędne.

Systemy informatyczne do wizualizacji obiektu są instalowane na typowym komputerze stojącym na biurku lub specjalnym przeznaczonym do zabudowy w ścianie. Obsługa poleceń jest realizowana za pomocą myszki lub bezpośrednio przez dotyk monitora. Projekt wizualizacji umożliwia sterowanie i kontrolowanie takich informacji, jak: otwarcie okien, żaluzji, bram wjazdowych, zapalenie oświetlenia w pomieszczeniach i na zewnątrz budynku, wentylacji, ogrzewania i klimatyzacji, pokazuje siłę wiatru i temperaturę zewnętrzną oraz wewnątrz budynku. Oprócz takiej wizualizacji wykonywane są również tak zwane „wizualizacje twarde”. Znajdują się z reguły na drzwiach rozdzielnicy głównej lub w pomieszczeniach obsługi budynku. Zbudowane są z lampek diodowych i mikrołączników. Realizują proste sterowanie obiektem.